Θα έχετε αναρωτηθεί πολλές φορές γιατί μυρίζει η αποχέτευση. Η δυσάρεστη οσμή που αναδύεται μερικές φορές από τους αποχετευτικούς σωλήνες, τους νεροχύτες, τα μπάνια ή τις τουαλέτες είναι ένα συνηθισμένο πρόβλημα που έχει συγκεκριμένες αιτίες. Η οσμή αυτή δεν είναι απλά «βρώμα» αλλά ένα μήνυμα που μας πληροφορεί για τις βιολογικές και χημικές διεργασίες που εκτελούνται στα σκοτεινά βάθη του αποχετευτικού συστήματός μας.
Οι χημικές ενώσεις στων μυρωδιών στην αποχέτευση
Η χαρακτηριστική οσμή από τους σωλήνες προέρχεται από αέρια που παράγονται κατά τη διάσπαση της οργανικής ύλης. Όταν τα απόβλητα (τροφή, ανθρώπινα απόβλητα, σαπούνια, κλπ.) εισέρχονται στο σύστημα, γίνονται δείπνο για δισεκατομμύρια βακτήρια και μικροοργανισμούς που ζουν στους σωλήνες της. Αυτοί οι μικροοργανισμοί λειτουργούν υπό αναερόβιες συνθήκες, δηλαδή σε περιβάλλον χωρίς οξυγόνο. Η αναερόβια διάσπαση είναι μια αργή διαδικασία που παράγει μια ποικιλία πτητικών ενώσεων, οι οποίες είναι η κύρια πηγή της δυσοσμίας. Οι πιο κοινές από αυτές τις ενώσεις είναι το υδρόθειο (H₂S), γνωστό για την οσμή του, που μοιάζει με σάπια αβγά, το μεθάνιο (CH₄), η αμμωνία (NH₃) και διάφορα άλλα τα οποία είναι ιδιαίτερα δυσάρεστα και έντονα.
Γιατί μυρίζει η αποχέτευση – Αιτίες
Όμως, η παρουσία αυτών των αερίων στο εσωτερικό των σωλήνων είναι το αποτέλεσμα και όχι η εξηγήση της εμφάνισής τους στο μπάνιο ή την κουζίνα μας. Το κύριο σημείο για αυτό το φαινόμενο βρίσκεται σε ένα απλό αλλά εξαιρετικά σημαντικής σημασίας στοιχείο του αποχετευτικού συστήματος κάθε κτιρίου: το σιφώνι (ή παγίδα αποχέτευσης).
Το σιφώνι ως μέρος του αποχετευτικού δικτύου βρίσκεται είτε κάτω από νεροχύτες / νιπτήρες είτε είναι μέσα στο πάτωμα είτε μέσα στην λεκάνη της τουαλέτας, δηλαδή μπορεί να φαίνεται αλλά μπορεί να είναι και κρυμμένο. Ο σχεδιασμός του σε οποιαδήποτε εκδοχή είναι μία καμπύλη μέσα στην οποία διατηρεί μια μικρή ποσότητα νερού που δρα ως φράγμα, εμποδίζοντας τα αέρια της αποχέτευσης να ανέβουν και να εισχωρήσουν στους κατοικήσιμους χώρους. Επομένως, η πιο συχνή αιτία της δυσάρεστης οσμής είναι η έλλειψη αυτού του νερού στο σιφώνι. Αυτό μπορεί να συμβεί σε σωλήνες που χρησιμοποιούνται σπάνια, όπως σε έναν ξεχασμένο νεροχύτη σε ένα βοηθητικό μπάνιο, ή σε περιόδους παρατεταμένης απουσίας. Όταν το νερό εξατμιστεί, ο αέρας από το σύστημα αποχέτευσης μπορεί να περάσει ελεύθερα, φέρνοντας μαζί του όλες τις δυσάρεστες οσμές.
Μια άλλη συχνή αιτία είναι κάποια βλάβη ή πιθανόν μία κακή τοποθέτηση του σιφωνίου. Μια ρωγμή στον σωλήνα, ένα χαλαρό πώμα ή μια όχι καλά σφραγισμένη ένωση (ίσως να έχει χαλαρώσει κάποιο κολάρο και να θέλει απλά βίδωμα) μπορεί να παρέχει μια εναλλακτική διαδρομή για τα δύσοσμα αέρια, παρακάμπτοντας το σιφώνι.
Επίσης, σε μερικά σχέδια, ειδικά σε παλιά σπίτια, τα λάθη στην εγκατάσταση του αεραγωγού αποχέτευσης μπορούν να δημιουργήσουν προβλήματα. Ο αεραγωγός είναι ένας σωλήνας που ανεβαίνει από το σύστημα αποχέτευσης και βγαίνει στην οροφή του κτιρίου, επιτρέποντας στην ατμοσφαιρική πίεση να εξισορροπήσει το σύστημα και να αποτρέψει την μεγάλη πίεση στα σιφώνια όταν χύνεται μεγάλη ποσότητα νερού (όπως κατά την εκκένωση μιας λεκάνης). Αν αυτός ο σωλήνας είναι φραγμένος ή ανύπαρκτος, η αναρρόφηση που δημιουργείται μπορεί να αδειάσει το νερό από τα σιφώνια, εξαφανίζοντας τον προστατευτικό φραγμό.
Πέρα από τα τεχνικά ζητήματα, η ίδια η φύση των αποβλήτων που απορρίπτουμε παίζει σημαντικό ρόλο. Τα λιπαρά απόβλητα από την κουζίνα, για παράδειγμα, έχουν την τάση να κολλάνε στους τοίχους των σωλήνων. Εκεί, συσσωρεύονται και αποσυντίθενται αργά, ενισχύοντας τη δυσοσμία. Παρομοίως, τα μαλλιά, τα κομμάτια σαπουνιού και άλλα μη βιοαποδομήσιμα υλικά μπορούν να συσσωρευτούν και να δημιουργήσουν φράγματα που συγκρατούν οργανική ύλη, προσφέροντας τις ιδανικές συνθήκες για τα βακτήρια που με τη σειρά τους παράγουν αυτά τα δυσάρεστα αέρια.

Η εποχικότητα μπορεί επίσης να επηρεάσει την ένταση της οσμής. Τα καλοκαίρια, οι υψηλότερες θερμοκρασίες επιταχύνουν τόσο την εξάτμιση του νερού από τα σιφώνια όσο και το μεταβολισμό των μικροοργανισμών, με αποτέλεσμα να παράγονται περισσότερα αέρια. Επιπλέον, η χαμηλή πίεση αέρα σε καυτές, υγρές μέρες μπορεί να καθιστά πιο δύσκολη για το σύστημα η διαφυγή των αερίων μέσω των αεραγωγών, ωθώντας τα να αναζητήσουν άλλες διεξόδους.
Οι άσχημες οσμές από την αποχέτευση είναι πολύ περισσότερο από ένα απλό μείγμα δυσάρεστων οσμών. Είναι το αποτέλεσμα πολύπλοκων αλληλεπιδράσεων μεταξύ της οργανικής ύλης, των μικροοργανισμών και του φυσικού σχεδιασμού του συστήματος αποχέτευσης του κτιρίου. Η εμφάνισή του στους χώρους διαβίωσής μας είναι σχεδόν πάντα ένα συμπτώμα μιας βαθύτερης δυσλειτουργίας: ενός σιφωνιού χωρίς νερό, μιας ρωγμής, ενός φραγμένου αεραγωγού ή μιας συσσώρευσης αποβλήτων. Η κατανόηση αυτών των αιτιών είναι το πρώτο βήμα για την αντιμετώπιση του προβλήματος, επαναφέροντας την ισορροπία στο κρυφό και απαραίτητο κόσμο που βρίσκεται κάτω από τα πόδια μας.
Πρακτικές λύσεις και μέθοδοι καθαρισμού
Υπάρχουν πολλοί τρόποι να αντιμετωπίσετε τις δυσάρεστες οσμές, από απλές οικιακές μεθόδους μέχρι επαγγελματική παρέμβαση.
Οικιακές μέθοδοι με φυσικά προϊόντα
- Μαγειρική σόδα & Ξύδι. 3-4 κουτάλια σούπας σόδα, μισή κούπα ξύδι, ζεστό νερό. Ρίξτε τη σόδα, στη συνέχεια το ξύδι. Αφήστε 15-30 λεπτά. Ξεπλύνετε με άφθονο ζεστό νερό.
- Λεμόνι. Χυμός από 1 λεμόνι, 1 φλυτζάνι ζεστό νερό.Αναμείξτε και ρίξτε το μείγμα. Αφήστε να δράσει όλο το βράδυ. Ξεπλύνετε το πρωί.
- Μόνο ξύδι. 1 κούπα ξύδι, Ρίξτε το ξύδι στην αποχέτευση και αφήστε το να δράσει όλο το βράδυ. Ξεπλύνετε το πρωί με ζεστό νερό.
Προληπτικά μέτρα
- Σωστός εξαερισμός. Βεβαιωθείτε ότι ο χώρος του μπάνιου ή της κουζίνας αερίζεται καλά, είτε με ανοιχτό παράθυρο είτε με εξαεριστήρα, για να μειωθεί η υγρασία.
- Κανονικό πλύσιμο με ζεστό νερό. Ρίχνετε περιοδικά ζεστό νερό στις αποχετεύσεις (ειδικά σε αυτές που χρησιμοποιούνται λιγότερο) για να διαλύσετε λιπαρές ουσίες και να αποτρέψετε τις αποφράξεις.
- Χρήση φίλτρων. Τοποθετήστε φίλτρα στους νεροχύτες της κουζίνας και του μπάνιου για να πιάνουν τρίχες και τροφή και να εμποδίζουν την είσοδό τους στους σωλήνες.
- Τακτικός καθαρισμός. Καθαρίζετε τακτικά το πλυντήριο ρούχων (σιφώνι, φίλτρο) και τον νεροχύτη της κουζίνας για να αποτρέψετε τη συσσώρευση μούχλας και βακτηρίων.
- Πείτε ΟΧΙ στα χημικά. Προσπαθήστε να περιορίσετε τη χρήση δυνατών χημικών και προτιμήστε φυσικούς τρόπους καθαρισμού για να διατηρήσετε την ισορροπία των βακτηρίων στο αποχετευτικό σύστημα.
Μηχανικές μέθοδοι
- Χρήση βεντούζας. Μπορεί να βοηθήσει σε ελαφρές αποφράξεις που προκαλούν οσμές.
- Αποσυναρμολόγηση και καθαρισμός του σιφωνιού. Αν υποψιάζεστε ότι η μυρωδιά προέρχεται από συσσωρευμένα λίπη και απορρίμματα κάτω από τον νεροχύτη, μπορείτε να αποσυναρμολογήσετε τον σωλήνα (σιφώνι) και να τον καθαρίσετε με ζεστό νερό και σαπούνι.